در بافت قدیمی شهر اراک و جنب بازار این شهر ، مجموعه مسجد و مدرسه بسیار زیبایی قرار دارد که در زمان حکومت فتحعلی شاه قاجار همزمان با شهر اراک توسط مرحوم یوسف خان گرجی ساخته شده است. این مسجد که از ابتدا به صورت حوزه علمیه اراک درآمده است، مرکز مهمی برای تحصیل و تدریس مشاهیر و علمای استان مرکزی بوده است. سبک و نوع معماری بکار رفته در ساخت گنبد، ایوان، حجره های اطراف و کاشیکاریها، اقتباسی از معماری دوره صفویه می باشد. این مجموعه به صورت نگینی در مرکز شهر اراک می درخشد. ایوان ورودی و گنبد آجری و کلاه خودی زیبای از هر نقطه قابل رویت می باشد :
بنای مدرسه سپهداری از طرح چهار ایوان پیروی می كند كه از آن میان دو ایوان شمالی و جنوبی بلندتر و عظیم تر از دو دیگری است. در پیرامون حیاط مدرسه بیست و پنج حجره وجود دارد و پر حجره دارای یك ایوان كوچك در جلو و قسمت نشیمن در عقب می باشد، سردر و لچكی این حجره ها با كاشیهای خشتی هفت رنگ تزئین یافته و نقوش آنها گیاهی و هندسی است.
ایوان ورودی حدود 12متر و گنبد و مسجد حدود 18متر ارتفاع دارد .امام خمینی (ره) در این مدرسه تدریس می نموده و در حجره جنب ایوان ضلع شرقی اقامت داشته است. همچنین علمای بزرگواری همانند مرحوم آیت الله محمدرضا گلپایگانی و آیت الله اراکی دراین مدرسه تدریس می نموده اند.
مدرسه نامبرده یك پوش بوده و در نوع خود بزرگترین گنبد آجری در بافت قدیمی اراك محسوب میشود . سطوح بیرونی كاسه گنبد ساده و پوشش آن از كاهگل است . اما قسمتی از سطوح داخلی گنبد و نیز دیوارهای فضای مربع شكل با كاشیهای خشتی و معرق و با نقوش هندسی و كتیبه تزئین شده است .
هر چند كه مدرسه سپهداری بنام مسجد جمعه ( جامع ) مشهود نیست، اما در طول حیات خود به ویژه در دوره قاجار و پهلوی ، بدلیل حضور فراوان نمازگزاران به ویژه از طبقه بازاریان در روزهای جمعه و نیز شركت آنها در مراسم سوگواری عملاً از اعتبار و اهمیت مسجد جمعه بر خوردار بوده است. علاوه بر آن در این مدرسه هزاران طلاب به كسب علوم دینی مشغول بوده كه بعد ها در زمره مراجع تقلید و رهبری قرار گرفتند نظیر مرحوم آیات عظام حائری، گلپایگانی و امام خمینی كه رهبر انقلاب مدتی در مدرسه – مسجد مذكور تحصیل و زندگی می كرده اند.
منبع :وبلاگ «نگاه امید به اراک» - عکاس : امید جعفر نژاد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر