صادرات و واردات در خیابان/گمرک اراک نیازمند توسعه

مهر: مبادلات اقتصادی در استان مرکزی در حوزه صادرات و واردات رقمی فراتر از دو میلیارد تومان است با این حال تجار برای انجام امور گمرکی باید کالاهای خود را در خیابانهای ورودی اراک که به ساختمان گمرک منتهی می شود متوقف کنند.

به گزارش خبرنگار مهر، توانمندیهای استان در صدور و واردات کالا به خصوص در اراک، ضرورت وجود گمرک و امکانات آن در حد نیاز را دو چندان می کند با این حال تجار اکنون با مشکلاتی در این زمینه روبرو هستند.

استان مرکزی بیش از دو هزار و 500 واحد کوچک و بزرگ صنعتی و هزاران هکتار از اراضی کشاورزی تحت پوشش دارد و سالانه هزاران تن از تولیدات صادر می شود و در عوض ماشین آلات و مواداولیه صنعتی وارد می کند.

حجم صادرات سالانه استان به بیش از 600 میلیون دلار می رسد و کمی بیشتر این رقم واردات دارد، با این حال زیر ساخت های این امر هنوز در استان ناقص است.

فضای گمرک اراک یک هکتار است در حالیکه امکانات گمرک اراک باید سه برابر میزان کنونی و فضای آن به سه هکتار برسد تا بتواند به نیاز استان جواب دهد.

تولیداتی که به اسم استانهای دیگر صادر می شود

پاسخگو نبودن زیر ساختهای صادرات و واردات در استان باعث شده تجار کار خود را از طریق گمرک دیگر استانها انجام دهند و به دلیل نزدیکی به تهران اقبالشان بیشتر به پایتخت است.

تولید به خصوص در حوزه صنعت در محدوده استان انجام می شود اما بخشی از صادرات آن از دیگر مباد گمرکی انجام می شود و همین امر مادله ای وارونه ای را رقم می زند و گویا بخشی از نتیجه تلاش ها به استان های دیگر می رود در حالیکه انتظار مردم " دخل و خرج " در داخل استان است.

پیکان نقد به سمت کمبودهاست

تعدادی از صاحبان صنایع در گفتگو با خبرنگار مهر در اراک، انتقادها را ناشی از کمبودها می دانند و بر این باورند تلاشهایی می شود اما کمبودها آنقدر زیاد است که تلاش ها را کمرنگ و گاه بی اثر می کند.

مدیرعامل یک واحد صنتی در ساوه با اشاره به عملکرد مثبت گمرک ساوه در مورد صادرات کالاهای تولیدی اظهار داشت: روند انجام امور گمرکی در اداره گمرک ساوه قابل قبول است اما آنچه مورد نقد است، کاستی ها و کمبودهایی است که وجود دارد.

عسگریان افزود: خواسته همیشگی همه صنعتگران و صادرکنندگان، بهبود وضعیت گمرک، اعم از مکانیزه شدن امکانات گمرکی است.

وی ادامه داد: از سوی دیگر علاوه بر عرصه صادرات، ورود گمرک ساوه در امر صادرات نیز در راستای بهبود شرایط گمرک موثر خواهد بود چرا که در حال حاضر امکان ترخیص کالا در گمرک ساوه وجود ندارد.

مکانیزه شدن و تسریع در انجام امور گمرکی، شبانه روزی شدن گمرک و منحصر به فرد نبودن امور گمرکی به زمانی خاص، از جمله مواردی است که نبود آنها احساس می شود و همه صادرکنندگان آنها را لازم می دانند.

امکانات ناچیز است

مدیرعامل یکی از واحدای صنعتی در اراک هم گفت: شرکت های صنعتی به واسطه تامین مواد اولیه خود از طریق واردات با گمرک اراک ارتباط مستمری داشته و دارند.

مهدی نیا با اشاره به اینکه تاکنون بیش از یکصد دستگاه انواع ماشین آلات از طریق این گمرک به عراق و سایر کشورها صادر شده است، افزود: به طور کلی گمرک اراک عملکرد مثبتی داشته اما نمی توان منکر برخی کاستی ها شد.

وی خاطر نشان کرد: امکانات گمرک اراک بسیار ناچیز است و با توجه به فضای گمرکی کوچک، فضای انبار محدود و نیز نبود بسیاری از امکانات و تجهیزات ملزوم در گمرک، اصلاحات زیربنایی و عمران اساسی در آن امری لازم و ضروری به نظر می رسد. چرا که وجود صنایع بزرگی همچون پالایشگاه و پتروشیمی و... حجم فعالیت گمرک را به واسطه واردات مواد اولیه و صادرات تجهیزات تولیدی بالا می برد. از این رو گمرک نیازمند امکانات ویژه و فضای مناسب تری است.

کارکرد فرودگاه و حمل و نقل ریلی کمرنگ است

معاون امور گمرکی، گمرکات اراک با اشاره به اینکه گمرک اراک نیازمند توسعه است، گفت: اگر چه همه تلاش جهت ایجاد رضایت مراجعان و صادرکنندگان کالاست ولی این را نیز قبول داریم که کاستی هایی در این زمینه گمرک در اراک وجود دارد.

اسماعیل حسینی افزود: در حال حاضر تقریبا صددرصد صادرات کالاها در گمرک اراک از طریق منطقه تولید کالا بارگیری می شوند و ما جهت صدور پروانه بر عملکرد آنها نظارت داشته و بار را کنترل می کنیم.

وی تصریح کرد: با وجود شرایط مذکور، عدم وجود حمل و نقل ریلی و ضعف در سیستم حمل و نقل عدم دسترسی به کانتینر جهت بارگیری کالاهای تولیدی در استان از جمله ضعف هایی است که وجود دارد.

حسینی همچنین به مجاز نبودن گمرک اراک جهت صدور برخی کالاهای تولیدی در استان اشاره کرد و گفت: برخی از کالاها و تویلدات کشاورزی به دلیل نبودن تجهیزات پزشکی و آزمایشگاه خاص خود مجوز صادرات از گمرک اراک ندارند و تولید کنندگان این نوع کالاها با نشکلاتی مواجه هستند.

معاون امور گمرکی، وجود گمرک مسافری در فرودگاه اراک را بسیار لازم دانست و گفت: فرودگاه اراک به عنوان مرز هوایی بین المللی ثبت شده است ولی نه تنها در آن پرواز صورت نمی گیرد بلکه گمرک مسافری نیز در آن مستقر نیست که نزدیکی به فرودگاه امام خمینی تهران علاوه بر برخورداری از برخی مزایا به عنوان نقطه تهدیدی برای توسعه فرودگاه اراک تلقی می شود.

کلید توسعه گمرک اراک زده شد

این روزها رانندگان خودورهای سنگین که به طور مداوم برای ترخیص کالا به گمرک اراک مراجعه می کنند هنوز مجبورند درجاده پر تردد منتهی به ساختمان گمرک اراک که در ورودی  این شهر قرار دارد به انتظار ترخیص بمانند اما خوشحالند که بالاخره از این بی سامانی بیرون می آیند و به زودی در ساختمان در حال ساخت و محوطه باز آن توسعه ی یابند تا کالاهای خود را ترخیص خواهند کرد.

با ساختمانی که در محوطه گمرک اراک در حال ساخت است بخش اداری گمرک اراک توسعه می یابد.

اما توسعه گمرک اراک تنها به توسعه اداری ختم نمی شود و توسعه گمرک در بخش انبار و محوطه ای که ماشین های سنگین در آن توقف کنند نیازمند حمایت های مالی و معنوی استانی و ملی است.

مشکلات بیشتر از این حرفهاست

با این حال صاحبان صنایع و تجار دغدغه های زیادی در این زمینه داشتند.

طولانی بودن زمان خروج و ترخیص کالا و مواداولیه بخصوص حلال ها و مواد شیمیایی به عنوان مهمترین مشکل گمرکی و عامل وقفه در خطوط تولید برخی کارخانه ها، مشکلات "ال - سی" ، خطرناک بودن حمل موادشیمیایی در کنارهم و بصورت مرکب، اخذ سه درصد ارزش افزوده درگمرک و عمل نشدن به ماده 39 قانون گمرکی، وجود بوروکراسی دست و پا گیر، کندی روند اداری برای ترخیص کالاها، نداشتن اختیارات کافی توسط گمرک اراک برای صادرات و واردات و همچنین ترخیص کالا، کمبود انبار، مشکلات ناشی از فقدان قرنطینه برای برخی کالاهای خاص و نامشخص بودن تعرفه های گمرکی، از دیگر مشکلات آنان است.

سابقه گمرک ریشه در دوره اشکانیان دارد

گمرک به عنوان بازوی اقتصادی و تجارت اتفاق جدیدی در ایران نیست و آثار باستانی حکایت از وجود سیستم گمرک در زمان اشکانیان است.

حکایتی که کار را سخت تر می کند و این پرسش را از مسئولان باید پرسید آیا کارنامه ای در خور این پیشینه دارند.

اداره گمرک اشکانیان آنچه وارد کشور می‌ شده ام از ابریشم چین و ادویه هندوستان و کالاهای رومی در دفاتر مخصوص ثبت و از صاحبان آنها حقوق معینی دریافت می‌شد.

در دوره‌های بعد در ایران بیشتر رویه تجارت آزاد مرسوم می شود و از زمان صفویه به بعد از کالاهای وارده به کشور حقوق وعوارضی بنام فرضه گرفته می‌شده‌است.

پس از انقلاب اسلامی با رشد اقتصادی کشور گمرک در شهرهای مختلف دایر شد و اکنون به بازوی اقتصادی کشور در امر صادرات و واردات و صدورهای محوز های لازم تبدیل شده است.