۱۳۸۹ مرداد ۹, شنبه

انتقاد كارشناسان از مبلمان شهری/اراك در انتظار زيبايی!


هفته نامه «عطر یاس» - گروه جامعه، سپيده كاميانی: بدقوارگي و آشفتگي چنان بر شهرها سايه افكنده كه رها شدن از آن تلاش بسيار مي خواهد و زماني طولاني.كافيست نگاهي گذرا داشته باشيم، به خيابان ها تا با انبوهي از رنگ ها، سنگ ها، شيشه ها، آجرنماها، آبنماها و بتون هايي روبرو شويم كه نام سيماي شهري را به يدك مي كشند. سيماي شهري كه ورودي هاي آن نظم خاصي ندارند و اكثرشان به يكديگر شباهت دارند. اين گوناگوني و ناهمگوني در سبك و شكل به اغتشاش انجاميده و شهرهايي بي هويت و نابسامان را به شهروندان هديه كرده است. شهرهايي كه معماري در آنها ديگر هيچ مشخصه اي را تداعي نمي كند و بافت شهري متشكل از احجام پراكنده اي تهي از ارزش هاي فرهنگي و اقتصادي است. اين در حالي است كه مردم، نيازمند تنوع و زيبايي در شهرها هستند. روحيه افسرده آنها نياز به تنوع رنگ، فضا و محيط دارد.

سيماي شهر با وجود آنكه نخستين جلوه از شهر است كه در ذهن و حافظه شهروندان باقي مي ماند اما سال هاست كه از چشم برنامه ريزان و مديران شهري دور مانده است. اين در حالي است كه شهرهاي گذشته ما با ساختار وبافت هاي همگون و نسبتا سنتي مطابق با شرايط اقليمي نيازها و عقايد مذهبي مردم شكل گرفته بودند. اما امروز روند شتابان تغييرات دنياي مدرن در عرصه هاي اقتصادي، اجتماعي و... از يك سو سيل ايده ها و طرح هاي جديد از سوي ديگر موجب شده تا نه هماهنگي گذشته حفظ شود و نه تركيب موزون مدرن در آن پرورش يابد ...


برخی از مطالب تازه ترین شماره عطر یاس
... در اين ميان شهر تاريخي اراك نيز از اين قاعده مستثني نيست هر چند كه در زيباسازي شهر و مبلمان شهري مديران ارشد شهر اخيرا از طرحي پيشرو در كشور به عنوان طرح «جامع مبلمان شهري، سخن مي گويند ولي به اعتقاد بسياري از كارشناسان اين طرح نيز از همان دسته طرح هايي است كه هيچ پل ارتباطي بين گذشته و آينده ايجاد نمي كند.

به گفته معاون خدمات شهري شهرداري اراك اين طرح برخلاف آنچه كه كارشناسان نظر داده اند مي تواند كمك شاياني به زيباسازي شهر كند.

«سعيد بياتيان» گفت: از اواخر سال گذشته تصميمي در مجموعه شهري گرفته شد مبني بر اينكه برنامه مبلمان شهري به صورت مدون و در قالب يك طرح اجرا شود. در همين راستا درخواستي از سوي شهرداري اراك به شورا ارائه شد تا قراردادي با يك مشاور جهت تهيه شرح خدمات و اسناد مناقصه بسته شود.

وي افزود: اين مجوز اوايل امسال اخذ شد و نسبت به انعقاد قرارداد با مشاور مربوطه اقدام گرديد. در حال حاضر نيز مناقصه در حال اجراست و قطعا پس از انجام مناقصه و تعيين پيمانكار مناسب كار مطالعات طرح مبلمان شهري آغاز خواهد شد. به گفته بياتيان تا اوايل سال آينده اين طرح عملا تحويل شهرداري اراك مي شود. معاون خدمات شهري شهرداري اراك در خصوص جزئيات اين طرح گفت: بحث بهبود عبور و مرور مبلمان شهري، مناسب سازي تردد جانبازان و معلولان در معابر شهر، پياده رو سازي، ايجاد باكس هاي برق، تلفن و... از جمله مواردي هستند كه در اين طرح لحاظ خواهد شد.

بياتيان در خصوص اعتبار تصويب شده اين طرح و همچنين اعتبار موردنياز انجام اين پروژه گفت: در بودجه امسال 100 ميليون تومان براي انجام اين طرح مصوب شده است اما پيش بيني جهت تكميل اين طرح مبلغي بالغ بر 140 ميليون تومان برآورد شده است. بياتيان در خصوص وضعيت فعلي مبلمان شهري نيز گفت: وضعيت مبلمان شهري وضعيت خوبي است و به اذعان بسياري از صاحب نظران و مشاوران شهري نازيبايي در اراك بسيار كم است.

وي در خصوص تعاريف متعددي كه از مبلمان شهري مي شود، گفت: تعريفي كه به صورت كلي در بين تمام متخصصان اين حوزه عموميت دارد، اين است كه هرگونه عارضه اي در سطح شهر اعم از نيمكت پاركينگ، اصلاحات هندسي، عارضه هاي موجود در سطح پياده روها، مجموعه فضاي سبز، ايستگاه هاي اتوبوس و... مبلمان شهري را تعريف مي كنند.

وي گفت: تنها راهي كه مي توان سيماي يك شهر را با يك نظم خاصي همراه با حفظ سنت ها با محوريت تكنولوژي روز پيش برد، داشتن يك طرح جامع و اساسي براي يك شهر است. به گفته بياتيان، طرح جامع مبلمان شهري به جز در چند شهر در هيچ جاي كشور اجرايي نشده است. وي گفت: طرحي كه در دست اقدام است، براي نخستين بار و با تجربه اي جديد در شهر اراك و كشور به اجرا درخواهد آمد كه تاثير زيادي در وضعيت شهري مركز استان خواهد گذاشت.

اما يك كارشناس شهرسازي نيز با اشاره به اينكه ميادين مهم و تقاطع ها فضاهاي باارزش شهري محسوب شده و تنفس گاه هاي شهري به شمار مي روند، گفت: هنوز به طراحي درست اين فضاها با توجه به عملكردشان توجهي نمي شود. هر چند در برخي نقاط همانند شهرك هاي نوساز الهيه و يا حميد طراحي بدنه و بازسازي تقاطع انجام شده است، اما هنوز در ميداني مانند ميدان شهدا كه سمبل مركز استان مركزي است، بي هويتي و عدم ارزش گذاري به يك بناي تاريخي احساس مي شود.به گونه اي كه هر فردي فضا را در يك نگاه رها مي بيند و احساس تعلقي را در شهروند ايجاد نمي كند. اينها از مواردي است كه تحت تاثير الزامات كسب درآمد شهرداري قرار گرفته است.

اكبري افزود: انچه موجب افتخار و تعلق انسان به محل سكونت و شهر خود مي شود، وجود خصوصيتي است كه آن را از بقيه متمايز مي كند. در شهر اراك در اثر شهرنشيني شتابان عناصر هويت بخش در مقياس شهر و محله هاي ان پديد نيامده و يكساني و يكنواختي در شهر مشاهده مي شود. زيرا در شهرنشيني شتابان مسئله اصلي مردم تامين سرپناه است و نيازهاي اجتماعي فرهنگي و كيفيت زندگي متناسب با محيط كمتر مورد توجه قرار مي گيرد.
اين در حالي است كه رفع اين معضل شهر اراك با هويت بخشيدن به عناصر و اجزاي آن ميسر مي شود. از اين رو لازم است شاخص هاي اين عناصر كه ريشه در مكان و زمان دارد و با سنت ها و عقايد جامعه پيوسته اند، نمود يابد.

وي گفت: ساماندهي كاربري ها و انتقال كاربري هاي مزاحم از بافت هاي تاريخي هويت بخشي به محلات قديمي واجد ارزش هاي تاريخي، طراحي و استقرار ساختار مديريت و برنامه ريزي بافت تاريخي شهر، گسترش گردشگري و استفاده از پتانسيل ها و ظرفيت هاي شهر با ايجاد زيرساخت ها و تاسيسات موردنياز خصوصا در بافت هاي تاريخي و طراحي عناصر مبلمان شهري متناسب با ويژگي هاي محيطي و اجراي آن در شهر در ليست برنامه حفظ سيماي شهر قرار دارند كه مي بايست مسئولان شهري به آن توجه خاص داشته باشند.

***

در حالي كه بنا به تعريف متخصصان، شهر زيبا شهري است، كه در آن بين سه عنصر انسان، طبيعت و كالبد شهر تعادل ايجاد شود، اين تعادي در فضاي شهري اراك كمتر ديده مي شود.
كارشناسان مي گويند زندگي شهري نوعي اضافه بار اطلاعاتي براي افراد ايجاد مي كند كه استرس آور است و نبود تمركز حواس را منجر مي شود.
در حالي كه مي توان با استفاده از مناظر طبيعي و زيبايي هاي شهري تا حدود زيادي از اين فشارها كاست.

آنان نابساماني هاي سيماي شهري را ناشي از دو مشكل نبود طرح هاي بالا دست و ناكارآمدي يا نبود مصوبات قانوني عنوان مي كنند و مي گويند: ايجاد طرح هاي كلان و برنامه هماهنگ و مدون در اين زمينه و تهيه راهكارهاي اجرايي و ضوابط و قوانين لازم و همچنين ايجاد ساختار مناسب براي اجراي قوانين از مواردي است كه بايد مورد توجه مسئولان شهري قرار گرفت. 

هیچ نظری موجود نیست: