۱۳۸۸ اسفند ۲۸, جمعه

آشنایی با سوغات اراک / گیوه

گيوه دوزي جزو قديمي ترين صنايع دستي است كه از تاريخ پيدايش آن اطلاع دقيقي در دست نيست و تنها در استان مركزي در وفس و سنجان كه فاصله زيادي از آن دارد، رونق داشته است، اين هنر اما در حال حاضر از رونق كمتري برخوردار است. گيوه دوزي در استان مركزي از سابقه ديرينه اي برخوردار است و اين حرفه تا چندي پيش، از چنان رونقي برخوردار بود كه در هر كوچه اي از كوچه ها و محله هاي وفس و سنجان، صداي كوبيدن كوبه ها به كنده هاي شيوه كشي به گويش مي رسيد.

در دايرة المعارف آزاد مقابل «گيوه» آمده است: گيوه نوعي پاپوش مخصوص مردان روستايي و از جمله صنايع دستي مناطقي از ايران است. در استان مركزي توليد گيوه در مناطق سنجان و وفس رواج دارد.

همه مراحل توليد اين پاپوش دستي است و مواد اوليه آن نخ قالي (كه به اصطلاح تنه ناميده مي شود) و ضايعات چرم است. رويه گيوه به وسيله زنان با نوعي سوزن كه جوالدوز خوانده مي شود بافته مي شود و قسمت كفي آن به وسيله مردان با استفاده از ابزاري كه تخت ناميده مي شود به اصطلاح آجيده مي شود. در صورت لزوم رويه اين پاپوش با استفاده از سيريش اندوده مي شود تا در مزارع كشاورزي مانع نفوذ آب به درون آن شود.

۲ مرحله اساسي در توليد گيوه، وجود دارد؛ شيوه كشي ( ساخت تخت گيوه) و رويه چيني (بافت رويه گيوه).

اين هنر مخصوص زنان و دختران روستا مي باشد؛ آنان با استفاده از نخ تابيده در ضخامت هاي مختلف كه آن را يك لايه يا چند لايه مي گويند و سوزن مخصوص به گيوه چيني مي پردازند.

هر چه نخ به كار رفته نازكتر باشد مرغوبيت گيوه توليدي نيز بيشتر است. گيوه يا مستقيماً بر روي «تخت ملكي» بافته مي شود كه در اين صورت بر مرغوبيت گيوه اضافه مي شود و يا ابتدا روي تخته مخصوص بافته مي شود و در انتهاي بافت گيوه، آن را جدا كرده و به روي تخت اصلي مي دوزند. پس از پايان كار، گيوه قالب گيري مي شود كه در اين كار از قالب هاي مخصوصي از چوب، به شكل پا استفاده مي شود و اين نوع گيوه ها چون تمامي نخ مي باشند، بسيار سبك و خنك بوده و در تابستان ها مشتريان فراواني دارد و به قيمت مناسبي در مراكز شهري به فروش مي رسد.


منبع : روزنامه ایران
عکس / فارس

هیچ نظری موجود نیست: