۱۳۸۸ اسفند ۲۷, پنجشنبه

گذری بر آداب و رسوم نوروزی در استان مرکزی

مرکزی دیلی :خبرگزاری فارس از اراک -  در محلات چند روز قبل از عید، مردم شروع به تمیز کردن خانه‌ها و شستن قالی‌ها می‌کنند. پنبه لحاف کهنه را دوباره حلاجی کرده و تمام خانه را آب و جارو می‌کنند.

آنها از یکی از دو هفته مانده به عید، عدس، نخود، ماش یا گندم سبز می‌کنند.
مردم شهرستان اراک در آخرین پنج‌شنبه سال بر سر مزار اموات خود رفته و سپس به دیدار کسانی که به تازگی عزیزی را از دست داده‌اند، می‌روند و با خود گلاب، خرما و حلوا می‌برند.
در روستای خورهه محلات قبل از تحویل سال عده‌ای به امامزاده حکیمه خاتون می‌روند و بعد به خانه خود رفته و دوباره بعد از تحویل سال نیز به امامزاده می‌روند و به این کار زیارت دو ساله می‌گویند.

مردم شهرستان دلیجان نیز نوروز را با شور و هیجان غیرقابل وصف جشن می‌گیرند، یکی از رسوم گذشته در این منطقه هله‌هله است، این مراسم ۵۰ روز به عید مانده انجام می‌شد، عده‌ای از جوانان در حالی که کوله‌هایی روی دوش خود داشتند، دور هم جمع می‌شدند، یکی از آنها لباس زنانه می‌پوشید و دیگری به نقش تگه(بز) در می‌آمد و زنگوله‌های زیادی به کمر خود می بستند و در روستا به راه می‌افتاندند و با سر و صدا و شادی می‌خواندند:
هله، هله، هو، هو صد غله، هو، هو

یعنی ۱۰۰ روز جمع‌آوری غله (گندم و جو) مانده است، ۵۰ روز به نوروز داریم ... (ادامه مطلب را با کلیک بر روی گزینه زیر بخوانید)

در شهر ساوه در شب قبل از عید مراسمی توسط زنان انجام می‌شود، در این شب زنانی که نذر دارند نیت کرده و اسم خود را روی کاغد می‌نویسند و کاغذ را داخل بستو( کوزه سفالی) می‌اندازند، گاهی به جای نوشتن اسم، یک سکه، انگشتر و یا چیز دیگری را برای نشان داخل ظرف می‌اندازند، صبح روز بعد یکی از زنان مورد اعتماد در حالی که دعا می‌خواند هر یک از نشانه‌ها را بیرون آورده و بدین صورت هرکس به نیتش می‌رسد.

در روستای آقچه ‌قلعه در این شب مراسم شال سان ماخ اجرا می‌شود، در این شب جوان روستا به گروه‌های سه تا پنج نفری تقسیم می‌شوند، هر یک از گروه‌ها محدوده‌ای از منازل روستا را برای خود مشخص می‌کند و گروه‌ها به پشت بام‌خانه‌ها رفته و با استفاده از طناب، چارقدی که همراه دارند را به داخل ایوان خانه می‌فرستند، صاحبخانه که از این مراسم مطلع است و متوجه حضور آنها می‌شود، تخم‌مرغ، جوراب، پول و یا هر چیز دیگری را که از قبل آماده کرده است، داخل چارقد آنها می‌گذارد.

آخرین روز سال علفه نام دارد، در این شب مردم شهر خمین سعی می‌کنند در همه اتاق‌ها چراغ روشن کنند.
در روستای مکان در روز علفه مقداری علف سبز از کنار جوی آب می‌چینند و در طاقچه اتاق‌نشیمن می‌گذارند.

در روستای خوگان در روز عرفه از کنار جوی آب مقداری علف سبز می‌چینند و بر سر در همه اتاق‌های منزل نصب می‌کنند و نیز بر روی بام خانه‌ای آتش روشن می‌کنند، در آغاز سعی می‌کنند بر روی بام خانه‌ای آتش روشن ‌کنند که در آن سال یکی از افراد خانواده‌اش مرده باشد.
در این شب بچه‌ها پشت در خانه‌های روستاییان می‌آیند و از هر منزل تخم‌مرغ پخته و شیرینی می‌گیرند.
در روستای دره شور در روز علفه مقداری علف از بیابان می‌چنیند و داخل طاقچه می‌گذارند و کنارش آیینه، قرآن و چراغ روشن می‌گذارند.

تحویل سال
به هنگام تحویل سال همه افراد خانواده در منزل بزرگ فامیل یعنی پدر یا پدر بزرگ خود جمع می‌شوند و دور سفره هفت سین می‌نشینند و قرآن می‌خوانند و گاه با حافظ نیز تفال می‌زنند.
در سفره‌های هفت سین انواع خوراکی‌ها مانند سبزی، سیر، سنجد، شیرینی، تخمه، نقل، کشمش، نخود، علف سبز، تخم‌مرغ رنگ شده، انواع میوه‌ها و آیینه قرآن و چراغ نفتی می‌گذارند و بعد از تحویل سال کوچک‌ترها دست بزرگ‌ترها را بوسیده و همه با هم روبوسی می‌کنند و عید را به یکدیگر تبریک می‌گویند، سپس بزرگ خانواده به هر یک از حاضرین دو عدد تخم مرغ و یک جفت جوراب و یا پول عیدی می‌دهد، پس از آن نیز به خوردن خوراکی‌های داخل سفره مشغول می‌شوند.

پختن رشته پلو در شب عید بسیار مرسوم است.
این امر اشاره به پیوستگی رشته زندگی و محبت‌ها دارد، در روستای دره‌شور از توابع شهرستان خمین در ظهر روز عید آشی به نام جودوغ می‌پزند و در شب عید غذای ویژه این شب یعنی سبزی پلو با ماهی، پخته می‌شود.

در روستای برزیجان از توابع شهرستان محلات در مجمع‌ای گندم بو داده و تخم مرغ می‌گذارند و معتقدند که این غذاها متعلق به قره یا پیرزن است که در موقع عید می‌‌آید و سهم خود را برمی‌دارد، علاوه بر آن نان‌های سوراخ‌دار می‌پزند و داخل مجمع می‌گذارند تا پیرزن بیاید و از آن بخورد.

در شهرستان محلات کاسه ماستی را در سفره می‌گذارند و اعتقاد دارند که ننه پیرزن می‌آید و انگشت به ماست می‌زند و بدین ترتیب ماست برکت پیدا می‌کند.
در گذشته به جای سفره هفت سین در موقع تحویل سال سینی بزرگی مرسوم به مجمع را پر از بادام فندق پسته شیرنی، سبزی تخم‌مرغ رنگ شده، کشمش، نخودچی، گردو، انجیر خشک و آیینه و قرآن می‌کردند آنها معتقد بودند در موقع تحویل سال تخم‌مرغ در سینی تکان می‌خورد، حیوانات نشخوار می‌کنند و آب از حرکت می‌ایستد، هر کس در این وقت دعایی بکند، دعایش مستجاب می‌شود، آن‌ها به سفره هفت سین سرفه سال می‌گفتند.
در دید و بازدید بعد از تحویل سال، کوچک‌تر‌ها به دیدن بزرگ‌ترها می‌روند و عید مبارکی می‌کنند و عیدی می‌گیرند.

در روستای قیدو از توابع شهرستان خمین، همه اهالی روستا با خود میوه و شیرینی می‌آورند و در مسجد محل جمع می‌شوند و مراسم دید و بازدید عمومی را آغاز می‌کند.
معمولا تا سه روز رفتن به خانه بزرگ‌تر‌ها به صورت دسته جمعی ادامه می‌یابد و پس از آن هر یک از افراد یک روز را برای بازدید مشخص می‌کنند.

هیچ نظری موجود نیست: